Planowanie bezpieczeństwa podczas rozbiórki - protokoły i standardy BIOZ

Planowanie bezpieczeństwa podczas rozbiórki - protokoły i standardy BIOZ

Kompleksowe podejście do BHP w projektach rozbiórkowych

Planowanie bezpieczeństwa w projektach rozbiórkowych wymaga szczególnej uwagi na każdym etapie realizacji. Zgodnie z najnowszymi przepisami z 2025 roku, plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ) stanowi kluczowy element zapewniający bezpieczeństwo pracownikom podczas robót budowlanych, w tym rozbiórki .

Wymagania prawne dotyczące planu BIOZ w rozbiórce

Plan BIOZ na budowie sporządza się w przypadku rozbiórki budynków o wysokości powyżej 8 metrów oraz gdy przewidywane roboty budowlane mają trwać dłużej niż 30 dni roboczych i jednocześnie będzie przy nich zatrudnionych co najmniej 20 pracowników lub pracochłonność planowanych robót będzie przekraczać 500 osobodni .

Przypadki obligatoryjnego sporządzenia planu BIOZ:

• Rozbiórka obiektów o wysokości powyżej 8 metrów
• Roboty związane z usuwaniem azbestu, które wiążą się z działaniem substancji chemicznych
• Prace w pobliżu linii energetycznych wysokiego napięcia
• Rozbiórka w gęstej zabudowie miejskiej

Struktura planu BIOZ dla projektów rozbiórkowych

Plan BIOZ składa się ze strony tytułowej, części opisowej oraz części rysunkowej sporządzonej na kopii projektu zagospodarowania działki lub terenu .

Strona tytułowa zawiera:

• Dane inwestora i kierownika budowy
• Imię i nazwisko oraz adres kierownika budowy, sporządzającego plan BIOZ, a w przypadku gdy plan BIOZ sporządzany jest przez inną osobę - również imię i nazwisko oraz adres tej osoby
• Charakterystykę obiektu przeznaczonego do rozbiórki

Część opisowa obejmuje:

• Zakres robót dla całego zamierzenia budowlanego oraz kolejność realizacji poszczególnych obiektów
• Wskazanie elementów zagospodarowania działki lub terenu, które mogą stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa i zdrowia ludzi
• Informacje dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia

Kluczowe protokoły bezpieczeństwa w rozbiórce

1. Protokół przygotowania terenu

• Wyłączenie mediów (prąd, gaz, woda)
• Zabezpieczenie sąsiadujących obiektów
• Informacja o wydzieleniu i oznakowaniu miejsca prowadzenia robót budowlanych, stosownie do rodzaju zagrożenia
• Kontrola stanu technicznego konstrukcji

2. Protokół kolejności robót rozbiórkowych

• Rozbiórka dachu — usunięcie pokrycia dachowego, a następnie demontaż całej konstrukcji dachu
• Stopniowe rozbieranie ścian i stropów — roboty budowlane postępują z góry na dół, najpierw usuwa się ściany działowe, potem stopniowo ściany nośne i stropy
• Usunięcie fundamentów i piwnic — odsłonięcie i rozkucie fundamentów, wyburzenie ścian piwnicznych

3. Protokół zarządzania odpadami

• Sortowanie i wywóz gruzu — segregacja odpadów na różne frakcje (gruz betonowy, ceglany, drewno, metal, szkło)
• Transport do odpowiednich punktów utylizacji
• Dokumentowanie ilości i rodzajów odpadów

Część rysunkowa planu BIOZ

Część rysunkowa sporządzana jest na kopii projektu zagospodarowania działki lub terenu i zawiera rozmieszczenie urządzeń przeciwpożarowych wraz z parametrami poboru mediów, punktami czerpalnymi, zaworami odcinającymi, drogami dojazdowymi .

Elementy obowiązkowe w części rysunkowej:

• Rozmieszczenie sprzętu ratunkowego niezbędnego przy prowadzeniu robót budowlanych
• Rozmieszczenie i oznaczenie granic obszarów wewnętrznych i zewnętrznych stref ochronnych, wynikających z przepisów odrębnych
• Przedstawienie rozwiązań układów komunikacyjnych, transportu na potrzeby budowy oraz ogrodzenia terenu

Odpowiedzialność i nadzór

Kierownik budowy jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych .

Role kluczowych uczestników:

• Kierownik rozbiórki - odpowiedzialny za bezpieczeństwo całego procesu
• Jeśli rozbiórka prowadzona jest metodą strzałową, to musi ona być prowadzona pod nadzorem kierownika robót strzałowych
• Inspektor nadzoru inwestorskiego - kontrola zgodności z planem BIOZ

Standardy bezpieczeństwa 2025

Najnowsze przepisy z 2025 roku kładą szczególny nacisk na:

• Cyfryzację dokumentacji BIOZ
• Zharmonizowane zasady wyrażania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych w zakresie środowiska i bezpieczeństwa
• Zwiększone wymagania dotyczące ochrony środowiska
• Integrację systemów zarządzania bezpieczeństwem

Procedury awaryjne i zarządzanie kryzysowe

Plan działań w sytuacjach kryzysowych:

1. Procedury ewakuacji - jasno określone drogi ewakuacji
2. Protokoły komunikacji - łączność z służbami ratunkowymi
3. Pierwsza pomoc - wyposażenie i przeszkolony personel
4. Kontrola incydentów - dokumentowanie i analiza zdarzeń

Monitoring i aktualizacja planu BIOZ

Kierownik budowy wprowadza zmiany do planu BIOZ w trakcie budowy . Plan musi być regularnie weryfikowany i dostosowywany do zmieniających się warunków na placu budowy.

Częstotliwość kontroli:

• Kontrola dzienna - stan zabezpieczeń i sprzętu
• Kontrola tygodniowa - analiza postępu i zagrożeń
• Przegląd miesięczny - aktualizacja dokumentacji

Wnioski

Skuteczne planowanie bezpieczeństwa podczas rozbiórki wymaga kompleksowego podejścia obejmującego wszystkie etapy projektu. Plan BIOZ ma na celu zidentyfikowanie zagrożeń dla bezpieczeństwa w miejscu pracy oraz wdrożenie rozwiązań służących ich zapobieganiu na etapie realizacji inwestycji . Przestrzeganie najnowszych standardów z 2025 roku gwarantuje nie tylko zgodność z przepisami, ale przede wszystkim bezpieczeństwo wszystkich uczestników procesu rozbiórkowego.

---

Bibliografia:

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2025 r.)
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz.U. Nr 120, poz. 1126)
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/3110 w sprawie wyrobów budowlanych
4. Centralny Instytut Ochrony Pracy - Plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (BIOZ), 2025
5. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego - Wytyczne dotyczące planów BIOZ w rozbiórce, 2025